BEGOÑAKO AURRESKUA 30 URTE
Datorren abuztuaren 15ean 30 urte beteko direla Begoñako aurresku/soka dantza Basurtuko BETI JAI ALAI dantza taldeak berreskuratu zuenetik.
1995eko abuztuaren 15ean, BETI JAI ALAI taldeak, garai hartan JON PERTIKA zenak zuzenduta, Bilbo hiriari dantza bat eskaintzeko aukera izan zuen, duela urte asko, Euskal Herriko beste leku askotan bezala, une seinalatuetan egiten zen moduan, bai herri xeheak bai herriko pertsona eraginkorrek.
Dantza hau Bilbon galdu zen denborarekin eta pertsona batek edo bik dantzatzen duten aurreskuak ordezkatu zuen, testuingurutik ateratako Soka Dantzaren edo aurresku tradizionalaren zati laburtu bat besterik ez dena.
Horretarako, Iñaki Irigoien folklore ikerlari handiaren laguntza izan zuen, bere bizitzaren zati handi bat Euskal Herriko ohiturak eta, batez ere, dantzak aztertzen eman duena.
Duela zenbait urte abian jarri zen proiektu honen abiapuntua Genaro Pérez de Villamilen margolana da, 1842 eta 1850 bitartean Begoñako Elizatean (oraindik ez zen Bilbo) dantzatu zen aurreskua irudikatzen duena.
Bilbon dantzatutako aurresku baten lehen deskribapena 1797koa da, baina Villamilen (1842) grabatuari esker, Begoñako garaiko festa bat nolakoa zen ikus daiteke: txosnak zelaietan sakabanatuta, Aurreskuaren dantzaren erdian, eta ondoan txistulariak eta agintariak beren txuzoekin (aginte-makilekin), garaiko beste pertsonaia batzuekin batera.
1995ean, Bilbon dantza hau dantzatzeari utzi zitzaion urte askoren ondoren, BETI JAI ALAIk, JON PERTIKAREN eskutik, dantza hau berreskuratu zuen Iñaki Irigoienen eta Gerra Zibilaren aurretik Bilbon dantzatutako aurreskuen pausoak ezagutzen zituen dantzariren baten laguntzarekin.
Jose Luis Egiluz musikari eta taldekide ohiak konposatu zuen musika. Dantza honen musikari buruzko dokumenturik ez zegoenez, Begoñako organistarekin hitz egin zen, eta Marcos Alcortak
sortutako Manolo Landaluceren bilduman jasotako melodietara jotzeko eskatu zuen. José Luis Egiluzek Marcos Alcortaren XIX. mendeko musikak moldatu zituen.
Jantziak garai hartako grabatuei esker birsortzen dira, batez ere Villalmilenari esker eta, batez ere, Ana Santacoloma, Mikel Lizarza eta Karmele Goñi Euskal Museoko zuzendari ohiek egindako lanari esker.
Gaur egun, eta COVIDaren pandemiak dantza egitea eragotzi zuen bi urteetan izan ezik, aurreskua edo soka dantza Bilboko alkateek zuzendu dute 1995etik (plazan dantza egiteko baimena eskatzen zaie in situ), baina XIX. mendean zeuden beste 3 elizateetako alkateak ere ordezkatzen dira: Deustu, Abando eta Begoña.
Horregatik guztiagatik, abuztuaren 15a data garrantzitsua da bai Beti Jai Alairentzat, bai Bilbo eta Bizkaiko biztanleentzat, egun horretan Basilikara hurbiltzen baitira, eta urtez urte itxaroten baitute, 12ko mezaren ondoren (urte pare bat geroago berreskuratutako Ezpata Dantza ere bertan dantzatzen da), Bilboko alkatea eta BETI JAI ALAIko dantzariak dantzan ikusteko.
